Árni, ekki gugna...

Það er búið að setja þjóðina á hausinn. Eftir langvarandi aðgerðaleysi var farið svo rosalega af stað að allt fellur um sjálft sig. Við, sótsvarti almúginn, vitum ekki meira en það sem sagt er í fréttum. Við vitum ekki hvað er verið að refsa okkur fyrir.

Það sem öllu skiptir þessa dagana er traust. Við verðum að geta treyst því að stjórnmálamenn og aðrir sem koma að þessu máli séu að vinna með okkar hag í huga. Undir venjulegum kringumstæðum ljúga þingmenn, þeir segja hálfan sannleikann og "tjá sig ekki um málið". Sá tími er liðinn. Við eigum rétt á að vita hvað fór fjármálaráðherrunum í milli. Þetta eru okkar krónur sem eru að brenna upp. Þetta er landið okkar sem verður sett up í fallna víxla bankamanna. Eigi að koma okkur öllum á hausinn, eigum við að minnsta kosti rétt á að vita hvernig stóð á því.

Hafi Árni talað af sér, sagt einhverja vitleysu, vil ég vita það. Ég mun dæma hann vægar fyrir mistök en yfirhylmingu. 

Þeir sem gera ekki hreint fyrir sínum dyrum geta gleymt því að ná endurkjöri. Ég trui ekki öðru.

Samtal við Árna réð úrslitum

Gerum árás á Gordon Brown

Landsbankinn fór í þrot. Bömmer, en svona er það. Kaupþing var snúið niður án þess að ástæða væri til. Eru bretar ekki bara farnir í stríð við Ísland? Þegar maður spáir í heift bretanna verður maður gráti næst. Gordon Brown er leiðinlegur og því óvinsæll. Hann sér sér leik á borði og hughreystir þjóðina. Ég, GB mun sjá til þess að þig fáið ykkar peninga aftur. Ég vil ykkur vel. Ég er góður. Kjósið mig næst.

Knésetning Kaupþings voru mistök. Nú geta bankamenn sest inn í sjónvarpssal hjá BBC os skýrt út fyrir bresku þjóðinni að forsætisráðherrann hafi verið að búa til óþarfa vandamál. Hann sé að dýpka kreppuna til að bjarga starfinu sínu. Það er auðvitað hámark sjálfselskunnar og jaðrar sjálfsagt við landráð. Þeir geta tekið hann pólitískt af lífi í beinni útsendingu ef þeir halda vel á spilunum?

Hryðjuverk? Elskan, við erum rétt að byrja. 

Hryðjuverkalög gegn Landsbanka

Rauða Pillan

Á undanförnum árum hef ég lesið eitthvað af samsæriskenningum. Þær eru yfirleitt skemmtilegar pælingar um það hvað valdafólk er að spá og hvernig við erum að þokast í áttina að alheimsstjórn og einhvers konar fasisma. Eins og ég segi, skemmtilegar pælingar, en svolítið út úr kortinu.

Eða hvað? Kreppan sem er að skella á okkur af fullum þunga á upptök sín í Bandaríkjunum, eins og þær flestar. Það má skrifa bók um það hvernig einkabankinn Federal Reserve hefur lagt grunninn að því sem nú er að gerast, en aðrir eru betri í því. Ég held mig við Ísland.

Seðlabanki Íslands hélt úti hávaxtastefnu sem gat ekki gengið til lengdar. Meira að segja ég sá það og ekki er ég hagfræðingur. Þegar spilaborgin fór að riða til falls í mars, gerðist ekkert. Það var ekki þörf á að ríkið skoðaði málin. Sumir segja að Geir og félagar hafi verið að vinna bak við tjöldin, en við þurfum að vita hvað er að gerast. Kreppur eru að stórum hluta það að fólk trúir ekki á markaðinn. Stjórnin hefði allavega getað stappað stálinu í okkur. Ekki sagt að engin þörf væri á aðgerðum þegar hvert mannsbarn sá að það var rugl. Þegar Glitnir var ríkisvæddur fór skriðan virkilega af stað. Sáu seðlabankastjórar það ekki fyrir? Hafði ríkisstjórnin ekkert að segja? Var þetta ákvörðun eins manns eða ekki?

Á mánudag var það augljóst að Landsbankinn væri næstur. Neyðarlögin voru afgreidd svo hratt að það gat ekkert annað verið í spilunum. Svona eru þessir menn orðnir gegnsæjir.

Davíð Oddsson gerði mistök á mistök ofan og toppaði sjálfan sig með yfirlýsingagleði í Kastljósi. Geir segir aldrei neitt, en fyrr má nú rota en dauðrota, Davíð. Að segja það kalt að bretar fái ekki krónu var auðvitað til að skvetta olíu á þennan eld sem hann á að vera að reyna að slökkva. Hann fékk Gordon Brown upp á móti sér og afleiðingarnar eru það sem gerðist í nótt. Kaupþing er hrunið. Hér í Hollandi er talað um lítið annað en Icesave. Það er allt í einu svolítið vandræðalegt að vera íslendingur erlendis. Davíð, hvað á ég að segja þeim?

En um samsæriskenningarnar. Sumir þekkja Bilderburgerhópinn. Þetta er hópur auðmanna og stjórnmálamanna sem hittist árlega til að ræða stefnu komandi árs. Davíð og Björn Bjarna eru meðlimir. Gordon Brown er það líka. Þetta eru vinir, sjálfsagt drykkjufélagar. Ég er ekki að saka neinn um fyllerí, bara svona kokkteilboð.

Hvernig má það vera að menn sem hafa talist góðir kunningjar og eru í sama einkasaumaklúbbi láti svona hluti gerast? Er þetta allt ákveðið fyrirfram? Átti Ísland að hrynja? Annað hvort er það málið, eða að allir sem koma að stjórnsýslunni heima eru að klúðra máli sem sennilega hefði mátt leysa mikið fyrr og á mikið sársaukaminni hátt.

Eru þessir menn að gera mistök á mistök ofan og þannig vanhæfir, eða eru þeir að framselja íslensku þjóðina, sem gerir þá að landráðamönnum?

Er ekki kominn tími til að menn komi fram og geri hreint fyrir sínum dyrum? Það er allavega kominn tími til að þjóðin gleypi rauðu pilluna og skoði málið frá öllum sjónarhornum, hversu langsótt sem þau kunna að sýnast. Við höfum ekki efni á að útiloka neitt.

FME yfirtekur Kaupþing

Sjónhverfing

Allt er að fara í hundana því við erum hætt að trúa. Krónan, þessi ofursterki gjaldmiðill, er verðlaus. Þegar ég var að taka upp Svarta Sandinn á Íslandi sumarið 2006, kostaði þúsund kallinn mig 12 evrur. Kannski 13. Hann kostar mig núna fimm og hálfa á opinbera genginu, sem enginn veit hvort haldi. Það voru fréttir af því að evran hafi kostað 250 kr í dag. Það er þreföld lækkun. 3 fyrir 1. Hver veit hversu djúpt þetta sýki er.

Íslendingar í útlöndum eru alltaf á leiðinni heim, sagði einhver. Ég kíki stundum á fasteignasíðu Moggans til að sjá hvað er í gangi. Þetta hefur verið óskemmtilegt síðustu ár. Íbúðaverð hefur rokið upp og krónan líka. Ég hefði getað keypt mér pínulitla, ósamþykkta, kjallaraíbúð fyrir húsið mitt. Nú er skollin á kreppa og húsnæðisverð hefur fallið eitthvað. Ég fór að skoða og sá að ef ég sel húsið mitt og borga lánið, get ég núna keypt fallega 80 fermetra íbúð hvar sem er í borginni fyrir mismuninn. Ég get flutt heim og verið skuldlaus.

Hvernig stendur á þessu? Jú, við máluðum alla gluggakarma í sumar, en ekki breytir það miklu. Íbúðin í Reykjavík var tekin í gegn 2003. Hún er ennþá falleg og á góðum stað. Hún er ennþá 80 fermetrar, þriggja herbergja og tiltölulega nýlega endurnýjuð. Svo er það fallega einbýlishúsið í miðbænum sem ég gæti keypt á mínum lúsarlaunum. Hvað gerðist?

Síðustu orð Bubba bitu mig svolítið. Þetta var kannski bara djók og ég svona fúll að fatta ekki, en ég sé einhvern veginn ekkert fyndið við þessa krísu. Hefði hann séð þetta fyrir væri hann ríkur maður. Hann hefur því ekkert lært, veðjaði bara á vitlausan hest?

Eina leiðin til að koma í veg fyrir kreppur eins og þá sem er að fara af stað núna er að venja sig af græðginni. Það voru 85000 hluthafar í íslenska bankakerfinu. Allir vildu þeir sennilega verða ríkir. En hvað er að vera ríkur? Að eiga hús? Bíl? Stærra hús en einhver annar? Jeppa? Fyrirtæki? Fyrirtæki sem er svo stórt að þú skilur það ekki sjálfur en vilt samt meira? Lífið er ekki peningar. Peningar eru tæki sem við notum, því það er svo fjandi erfitt að skipta lambalæri fyrir kassa af kók eða kind fyrir iPod.

Munum svo að þegar við græðum, tapar einhver annar. Núna er einhver að græða. Húsin eru ennþá á sínum stað. Ekkert er horfið, nema einhverjir tölustafir á heimasíðu einhvers heimabanka. 

Harmleikur allrar þjóðarinnar

Nú er ég hættur að fatta...

Getur einhver með vit á íslenskum fjármálamarkaði útskýrt fyrir mér hvernig íslenskur banki sem rukkar allskonar gjöld fyrir alla þjónustu, rukkar hærri útlánavexti en bankar í Evrópu og verðtryggingu ofan á, getur komist í þrot? Hvernig er það hægt? Hagnaður er garanteraður allstaðar. Þótt verðtryggingin væri eini munurinn, gæti bankinn ekki sokkið.

Er ég svona sljór? Ég fattettekki. Eða er gengið að ganga frá þeim?

Glitnir hefði farið í þrot

150 kall

Ég spáði því í athugasemdum við önnur blogg í morgun að krónan færi í 150 krónur í dag eða á morgun ef stjórnin segir ekki eins og skot hvað var talað um í nótt. Ég var að vonast til að ég hefði rangt fyrir mér. Það virðist ekki vera, þrátt fyrir að efni fundarins sé að koma í ljós. Kannski er fólk ekki hrifið af því að einkavæða hagnaðinn og þjóðnýta tapið.

Sökkvi krónan ennþá dýpra, nálgist evran 160 krónur, erum við að tala um næstum því 50% gengisfellingu síðan í vor. Eða þá að evran verður næstum því 100% dýrari. Sami hlutur. Allt verður á 2 fyrir 1 tilboði þegar ég kem heim á morgun. Nema auðvitað að verðlag hafi hækkað í samræmi við verðgildi krónunnar. Þá segi ég bara, megi allar vættir hjálpa þeim sem fá útborgað í krónum.

Krónan í frjálsu falli

Það sem ég ekki skil

Kannski ætti ég að lesa mér til um þennan pakka frekar en að blogga, en vonandi getur glöggur lesandi útskýrt málið fyrir mér.

Hugmyndin er að spýta 700 milljörðum dollara inn í hagkerfið. Þetta eru um 70.000 milljarðar króna. 70.000.000.000.000,- Það er hægt að kaupa 3-4 milljónir heimila fyrir þessa upphæð. Hvaðan koma þessir peningar og hvaða áhrif munu þeir hafa?

Bandaríski seðlabankinn, Federal Reserve er einkabanki. Margir halda að hann hafi eitthvað með bandaríska ríkið að gera, en svo er ekki. Hann er í eigu tiltölulega lítils hóps forríks fólks. Á hann þennan pening inni á bók, eða verður þessi peningur til úr engu? Munu eigendur bankans fá eðlilega vexti eða er tekið fyrir það í þessari tillögu? Miðað við fimm prósent vexti eru vaxtagreiðslur 35 milljarðar dollara á ári. 

Mun þessi innspýting ekki rýra gildi dollarans? Þetta eru gífurlegar upphæðir, meira að segja í Ameríku. Ég veir ekki hvað fjárlögin eru stór og hvað margir dollarar eru í umferð, en þetta hlýtur að þýða töluverða gengisfellingu.

Spurningin er því, hvað er bandaríkjastjórn að reyna að áorka með þessu? Mun þetta bjarga efnahagnum eða leggja hann endanleg í rúst? Eða einhversstaðar mitt á milli, og þannig ekki skipta máli og þá væri alveg eins gott að sleppa þessu? Spyr sá sem ekki veit. 

Fréttaskýring: Björgunarpakkinn blandast inn í kosningabaráttuna

Að lána fyrir dýru hobbíi

Bush vill lána 700 milljarða dollara, skrifast 700.000.000.000,- til að redda atvinnulífinu. Þetta eru 66703 milljarðar króna, jafnvirði u.þ.b. 2.7 milljóna íbúða miðið við 25 milljónir stykkið. Þá er það komið á hreint. Þetta er slatti af aurum.

Maðurinn sem vill óður hjálpa "venjulegum ameríkönum" setti þetta af stað sjálfur. Stríðið í Írak kostar um 200 milljónir dollara á dag (19 milljarða króna, 760 íbúðir). Stríðið hefur staðið í fimm ár. 365 milljarðar dollara. Afghanistan kostar líka sitt. Slæm efnahagsstjórn kostar eitthvað. Ef Bush að taka lán fyrir eigin mistökum og engu öðru?

Hér er smá listi sem ég fann yfir það hvað stríðsrekturinn kostar í raun og veru. Þetta er tekið af síðu Demókrata, en það á ekki að skipta máli. Samkvæmt Washington Post er kostnaðurinn mikið hærri.

For the cost of fighting the war in Iraq one day, we could...

HOMELAND SECURITY

• One day in Iraq could provide 3.97 million households with an emergency readiness kit.

• One day in Iraq could purchase 780 fire trucks for improving local emergency response capabilities.

• One day in Iraq could employ 4,919 fire fighters, 4,222 police patrol officers, or 7,052 paramedics and emergency medical technicians for one year each.

EDUCATION

• One day in Iraq could cover the full cost of attendance for one year at a public college for more than 17,100 students.

• One day in Iraq could employ 4,269 elementary school teachers or 4,027 secondary school teachers for one year.

HEALTH CARE

• One day in Iraq could provide health insurance coverage to 344,500 working Americans to give them a break from the rising cost of coverage.

• One day in Iraq could provide health insurance coverage for one year to 380,900 uninsured children in America.

• One day in Iraq could employ 3,597 additional registered nurses for one year.

• One day in Iraq could immunize every person over 65 in the U.S. against influenza 4.6 times over.

• One day in Iraq could immunize every baby born in the U.S. last year against measles, mumps, and rubella 14.2 times.

LABOR

• One day in Iraq could provide unemployment benefits for almost 722,000 unemployed Americans for one week.

• One day in Iraq could fund Social Security retirement benefits for one day for over 6.75 million Americans.

• One day in Iraq could pay for an increase of $3.34 per hour in the wages of every minimum wage worker in the country.

• One day in Iraq could provide paid sick leave to half a million workers for an entire year.

BASIC NEEDS

• One day in Iraq could buy 71.55 million gallons (271 m. ltr) of unleaded regular gasoline.

• One day in Iraq could pay for one year’s gasoline consumption for 97,500 Americans, even at today’s elevated prices.

• One day in Iraq could buy 63.1 million gallons (239 m. ltr) of fortified whole milk.

• One day in Iraq could buy 166.6 million cartons of large Grade A Eggs sold by the dozen.

INTERNATIONAL

• One day in Iraq is equivalent to half of the Gross Domestic Product (GDP) of the country of East Timor.

• One day in Iraq could feed all of the starving children in the world today almost four and a half times over.

• One day in Iraq could vaccinate three-quarters of the children in Africa for measles and give millions a lifetime protection from the disease.

• One day in Iraq could build 5,571 AIDS clinics in Africa.

• One day in Iraq could provide 650,000 women in Africa living with HIV/AIDS antiretroviral treatment for one year to extend their lives and improve the lives of their children.

Efnahagslífið í hættu

Væluskjóður?

Allt gekk vel og allir voru í góðum fílíng. Svo kom niðursveifla og verðbólga. Sumir bíta á jaxlinn og búa sig undir kreppuna, komi kreppa á annað borð. Aðrir fara að gráta og vilja gefast upp strax. Þeir benda á töfralausnina evru, sem allt mun bæta. Það er svo gott að hafa töfralausnir, enda virðumst við íslendingar fara á hausinn ef ríkið kemur ekki með svo sem eina töfralausn á bæjarfélag. Og nú vilja þeir ofurtöfralausn sem er ekki til. Upptöku evru án þess að ganga í ESB. Það hefur berið margsagt að það muni ekki gerast.

Annars er það merkilegt að sumir vilja vera eins og allir hinir, versla sömu hlutina í sömu búðunum með sama gjaldmiðli, klæðast sömu fötunum, þó kannski með öðru bindi, borða sama mat, fara á sömu sólarstrendurnar. Við eru pínulitlar kindur sem klaupa á eftir yfirkindinni, eða á ég að segja hlaupa undan hundinum í endalausri hræðslu við hættuna sem er ekki fyrir hendi.

Hér í hjarta ESB er auðvitað allt miklu betra en heima. Við gengum ekki í gegn um niðursveiflu meðan íslendingar voru á eyðslufylleríi og allt var dandí, við sáum verðlag ekki tvöfaldast eftir upptöku evrunnar, við sáum húsnæði ekki hækka um 250% á 6-7 árum, við sáum launin okkar ekki standa í stað á meðan því stjórnvöld neituðu því að neitt væri að og að það væri nein verðbólga af ráði. Nei, lífið er gott í ESB.

Er málið bara ekki að þetta eru smátippamenn sem vilja tilheyra einhverju stærra en þeim sjálfum?

Annars er ekki allt bleikt í evrulandi samkvæmt þessu.

Vilja ekki krónuna

Hvar er gott að vera?

Flestir eru sennilega sammála því að heimilið sé sá staður sem fólki líður best. Þar er manns athvarf og friðhelgin á að vera tryggð. Það er ekkert sem segir að fólk þurfi að klæða sig upp eða taka sig til. Þetta er manns eigin heimur og frelsi til að haga honum eins og vera vill er erfitt að meta til fjár.

Heimilið getur samt verið mara sem liggur á fólki. Afborganir af lánum éta upp meirihluta almennra launa. Einstaklingar verða að láta sér nægja ósamþykktar kjallaraíbúðir eða herbergi sem anga af fúkkafýlu. Það er ekki hægt að kaupa almennilega íbúð á launum eins manns. Hvað þá eitthvað stærra. Eða hvað?

Ég skoðaði fasteignasíðu MBL og komst að því að átta af 25 ódýrustu fasteignum á landinu eru einbýlishús. Meðal fermetrafjöldi eru rúmir 85. Meðalverð eru tæpar 4.9 milljónir, tæpur þriðjungur af ódýrustu blokkaríbúðinni af svipaðri stærð í Reykjavík. Sú er 84 fermetrar, kostar 16.5 milljónir og er í Gyðufelli. Herbergjafjöldi er að meðaltali 3.6. Það eru þrjú í blokkinni.

Það sem vakti athygli mína var að af þessum 25 ódýrustu fasteignum eru 11 í þremur bæjarfélögum. Höfn í Hornarfirði og Ólafsfjörður með fjórar eignir hvort og Ólafsvík með þrjár. Má ég lesa það út úr þessu að eitthvað sé að fara úrskeiðis í þessum plássum? Eru atvinnumálin í þvílíkum ólestri að 30% af greiðslubyrgði reykvíkinga er of mikil?

Sé málið að fólk geti ekki borgað fyrir fimm milljón króna eign á landsbyggðinni, meðan botninn í Reykjavík er þrefalt hærri, hlýtur eitthvað stórkostlegt að vera að. Er engin atvinna annars staðar en í Reykjavík? Ef svo er, hlýtur það að sýna fullkomna vanhæfni eða áhugaleysi stjórnmálamanna síðustu áratugi. En kannski er bara svo gaman í Reykjavík að fólk vill ekkert búa annars staðar.

Íbúðalánasjóður stendur