Framtíðin...

Það hefur verið í tísku að spá fyrir um hemsenda síðan Biblían var sett saman á þriðju öld og opinberunarbókin náði almennri dreifingu. Heimsendir hefur reyndar verið vinsæll mikið lengur en það. Það var hins vegar opinberunarbókin og síðar Nostradamus sem gerðu heimsendi að stórstjörnu. Fólk flykktist í kirkju í lok árs 999, en ekkert gerðist. Við höfum misst af ótal heimsendum síðan, nú síðast fyrir sjö árum, árið 1999. Það breytir engu, það er komið nýr kandidat. Dagatal Maya endar árið 2012 svo að við vonum það besta.

Það er hægt að brosa við trúarlegum heimsendum sem aldrei koma. Er það ekki bara svo að mannskepnan skilur ekki óendanleika, skilur ekki að jörðin geti haldið áfram að þróast í milljónir ára? Kannski, en það er kaldhæðnislegt að þegar við erum að byrja að skilja heiminn og að heimsendir sé heimatilbúin saga og að Guð og Kölski komi sennilega alls ekki til jarðar til að útkljá sín mál, einmitt þá byrjum við að sýna tilþrif. Við þurfum engan Guð til að refsa okkur. Við getum það sjálf.

Heimsstyrjaldirnar tvær voru sönnun þess að við getum ekki bara eytt okkur sjálfum og öllu í kring um okkur, heldur líka að við erum tilbúin til þess. Ef málsstaðurinn er nógu góður sjáum við ekkert því til fyrirstöðu að sprengja mann og annan. Svo verður þetta hverfi og annað, borg, hérað, land, heimsálfa. Það er nefnilega þannig að "once you pop, you can't stop", það er engin leið að hætta. Þeir sem trúa því ekki geta prófað að sofa lítið og byrja að kvarta yfir óhreinu glasi sem skilið var eftir á stofuborðinu. Smámál sem engu máli skiptir, en ef jarðvegurinn er frjór verður það að stórrifrildi og endar jafnvel með skilnaði.

Hvað um það. Eitt af okkar heimatilbúnu vandamálum er umhverfið, mengun og gróðurhúsaáhrif. Sumir brosa og segja það vera hið besta mál að það hlýni um gráðu eða þrjár. En það er með þetta eins og annað, alltaf skal eitthvað skemma fyrir manni gamanið. Ef norðurpóllinn og stór hluti Grænlandsjökuls bráðnar fyllist Norður Atlantshafið af ísköldu ferskvatni. Þetta mun standa í vegi fyrir Golfstraumnum. Hann mun hörfa og sennilega fara beint yfir hafið í átt að Afríku í stað þess að fara norður í haf og ylja okkur. Þetta myndi gera Ísland óbyggjanlegt á örfáum misserum og norður Evrópu all hryssingslega. Nættúran færi úr skorðum og gríðarlegur flóttamannavandi yrði til. Þetta hljómar eins og vísindaskáldsaga um dómsdag, en Golfstraumurinn hefur hægt á sér um 30% á síðustu 40 árum. Hvað svo sem gerist er það þess virði að skoða þetta mál og taka það alvarlega.

Annars er það ekki eina vandamálið sem við stöndum frammi fyrir. Djúsinn er að klárast. Við getum sennilega haldið áfram að lifa áhyggjulaust í nokkur ár í viðbót, en það má segja að heimsendir sé í nánd. Þetta er ekki spádómur, þetta er raunveruleikinn. Olían er blóð iðnríkjanna og án hennar lifum við ekki. Við eigum einhverja áratugi eftir miðað við notkunina eins og hún er í dag. Við hefðum sennilega tíma til að þróa nýja tækni til að taka af versta fallið. Vandamalið er hins vegar að olíunotkun stendur ekki í stað. Gert er ráð fyrir að olíunotkun á vesturlöndum muni tvöfaldast á næstu 10 árum. Bætum svo við löndum eins og Kína og Indlandi sem vilja ná sömu lífsgæðum og við, þá er augljóst að við erum að sigla í strand. Spurning hvort maður nái áratugi áður en við lendum í vandræðum og olíuverð tvöfaldist eða meira. Spurning hvort að olían klárist hreinlega á næstu 20 árum.

Við erum sem sagt að nálgast heimsendi. Ekki í þeim skilningi að það muni rigna ösku og brennisteini og aðeins hinir hjartahreinu komist af. Það er líklegra að þessi heimsendir verði líkari falli Rómarveldis. Það mun taka einhvern tíma fyrir samfélagið að liðast í sundur. Það munu verða átök meðan lönd berjast um síðustu dropana (eins og sést nú þegar í Írak). Það mun sennilega koma til matarskorts. Frumskógarlögmálið mun ráða ríkjum. Eða hvað?

Það er auðvitað líka möguleiki að við tökum höndum saman, horfumst á augu við vandann í staðinn fyrir að stinga hausnum í sandinn. Við erum sennilega orðin of sein til að komast í gegn um þetta breytingaskeið án þess að finna fyrir því, en kannski höfum við enn tíma til að redda málunum án þess að fara aldir aftur í tímann. Það fer allt eftir því hvernig og hvort tekið er á málunum. Þetta er svipað og með krabbamein. Ef það greinist nógu snemma og er meðhöndlað er yfirleitt hægt að lækna það. Ef við lokum augunum í afneitun, hræðslu eða þröngsýni og gerum ekkert fyrr en vandamálið er farið að krefjast þess, þá erum við orðin of sein.

Eins og athugasemd Hafþórs H. Helgasonar í fyrradag: álið er ekki málið heldur vetni. Það er smá dropi í hafið, en betri er dropi en...  Og svo eins og minnst var á síðast, ef fólk vill vita meira mæli ég með tveim heimildamyndum, "If the Oil Runs Out" frá BBC og "End of Suburbia" og svo An Inconvenient Truth.

Hvað nú? Við erum bensínlaus...

Búinn að vera að grugga í stærsta vandamál okkar tíma. Við erum að verða bensínlaus. Það er talað um "peak", þegar olíuframleiðsla toppaði. Olíuframleiðsla er eins og kirkjuklukka í laginu, byrjar rólega en eykst hratt með vaxandi eftirspurn. Þegar bestu olíulindirnar hafa verið notaðar verður að finna olíu á erfiðari stöðum, svo sem í sjó og á heimskautasvæðunum. Þá er talað um toppinn, því sá tími kemur sem olíuframleiðsla byrjar að fara niður á við því nýju lindirnar eru of litlar, erfiðar eða dýrar.

Bandaríkin toppuðu árið 1971. Eigin framleiðsla hefur verið á niðurleið síðan. Stór olíuvinnslusvæði hafa verið að toppa síðan, nú síðast Saudi-Arabia í fyrra. Það að Arabía hefur toppað eru stórtíðindi. Það þýðir að heimurinn hefur toppað, olía verður dýrari og erfiðari að finna. Bensínverðin sem við sjáum nú eru komin til að vera. Það getur verið að bensínverð lækki eitthvað á næstu árum ef friður kemst á, en allar lækkanir héðan af eru tímabundnar. Bensínverð á eftir að hækka stöðugt á næstu árum.

Vísindamenn og aðrir sem virðast hafa vit á þessum málum búast við að olíuskortur komi til með að skapa stór vandamál á heimsvísu fyrr en síðar. Þeir gefa okkur 10-20 ár til að losa okkur við olíufíknina. Engin tækni í dag gefur nógu mikla orku af sér til að koma í staðinn fyrir olíu. Rannsóknir eru komnar of skammt á veg og það virðist vera takmarkaður áhugi á að sinna þessu vandamáli. Á meðan olían er að klárast er notað (og hent) meira plast en áður og bílarnir eru stærri því allir þurfa jeppa. Svo má auðvitað bæta Kína og Indlandi við, löndum sem vilja sömu lífsgæði og Evrópa og Norður-Ameríka hafa leyft sér frá stríðslokum.

Ég veit ekki hvort það verður gaman að sjá hvernig við komumst í gegn um þetta vandamál, en það verður athyglisvert. Það er auðvitað viðbúið að það verði árekstrar þegar fólk slæst um síðustu dropana, eins og maður sér nú þegar í Írak, en það er vonandi að það fari ekki úr böndunum.

Ef fólk vill vita meira mæli ég með tveim heimildamyndum, "If the Oil Runs Out" frá BBC og "End of Suburbia".  

Gengið um lónsbotninn?

Það er verið að setja innstunguna í samband. Hinn dæmdi er sestur í stólinn. Það er bara eitt sem getur bjargað málunum núna, náðun fylkisstjórans. Lítil hætta á því, það var hann sem setti gildruna. Votur svampurinn, vatnið lekur...

Það er allavega svona sem ég hugsa um Kárahnúkavirkjun og lónið. Veit ekki hvort þetta sé kannski meira nauðgun en aftaka.

Ég ákvað í vetur að fara á fjöll í sumar. Það er um að gera að sjá svæðið áður en því er drekkt. Spurningn er, eru margir sem gera þetta? Ætla margir að nota sumarfríið, eða hluta af því, til að berja hið dauðadæmda land augum?

Hvalveiðar - Moggapistill 8 ágúst 2003

Ég skrifaði þetta fyrir þremur árum þegar hvalveiðar voru fyrst á dagskrá. Maður hefur fundið fyrir því að ímynd Íslands hefur dofnað eitthvað síðan. Datt í hug að setja þetta hérna inn:

Hvaða þjóð hefur jákvæðustu ímynd í heimi? Ísland. Fólkið er fallegt og gáfað, landið er stórbrotið og tónlistin er sérstök.

Það er gaman að vera íslendingur í útlöndum. Allir eru svo spenntir yfir hvaðan maður kemur og vilja vita allt um land og þjóð. Er ekki ofsalega kalt? Þekkirðu Björk? Hvernig er það með þetta vetnisprógramm? Verða íslendingar orðnir óháðir olíu eftir nokkur ár?

Svo er það efnahagurinn. Meðan Evrópa og Ameríka engjast um og sjá ekki fram á efnahagsbata og velta fyrir sér hvað gerðist, meðan atvinnuleysi í stærstu löndum Evrópu skríður yfir 10%, eru íslendingar að græða sem aldrei fyrr. Virkjanir, hugmyndir og svo auðvitað fiskur.

Ísland er sem sagt eina landið í heiminum sem er að gera það gott. Ísland er kraftaverk. Lítil þjóð í stóru landi sem gengur betur en stærri þjóðir í smærri löndum. Ísland er líka laust við blóðuga fortíðina sem flest lönd þurfa að lifa við. Að mestu leyti allavega. Fyrir utan hvalina. En maður getur alltaf sagt að við séum löngu hætt að veiða hvali. Núna eyðum við milljónum í að flytja einn hval norður í haf svo að hann geti jafnað sig og gleymt grimmd kvikmynda og dýragarða. Núna förum við með túrista í hvalaskoðun og skiljum ekki af hverju við vorum að drepa þetta í den. Við græðum miklu meira á ferðamennskunni en hvalkjöti.

Þess vegna skil ég ekki hvað Alþingi var að hugsa þegar það ákvað að hefja hvalveiðar á ný. Meirihluti þjóðarinnar virðist líka standa á bak við þessa ákvörðun. Þetta er allt ofsalega einfalt. Útlendingarnir skilja þetta bara ekki. Það eru rúmlega 40 þúsund hrefnur við Íslandsstrendur. Mikið fleiri annars staðar í Atlantshafi. Hvaða máli skipta 38 hvalir? Þetta er innan við 0,1%. Hvalkjöt er gott og okkar færustu kokkar eiga eftir að sanna það fyrir yngri kynslóðinni. Svo er þetta bara í vísindaskyni. Við verðum að vita hvað þessi kvikyndi eru að éta. Til að byrja með, að minnsta kosti. Þetta er bara fyrsta skrefið í að hefja hvalveiðar í atvinnuskyni. En verum ekkert að hafa allt of hátt um það. Þeta er allt í lagi. Hvað með það þó að nokkrir þýskir grænfriðungar fari í fýlu og rölti um götur Dusseldorf með grímur og málaða bómullardúka?

Vandinn er að þetta hefur ekkert með Greenpeace að gera. Heimurinn er allur á móti hvalveiðum. Bandaríkin hafa fitlað við orðið viðskiptaþvinganir. Stórverslanakeðjur í Evrópu munu hætta að selja íslenskar vörur vegna þrýstings frá viðskiptavinum. Ferðalangar munu fara til annara landa. Það er vitað mál að fólk sem heimsækir Ísland eru svonefndir “ecotourists”, þeir hrífast af náttúru, bæði plönu og dýraríki og fallegu landslagi. Þeir hafa hingað til séð Ísland sem ríki sem græðir upp landið, verndar villt dýr og setur upp þjóðgarða hér og þar svo að land haldist óspillt. Þeir hafa ekki áhuga á að fara í hvalaskoðun til að sjá uppáhalds dýrin sín skotin með nýju, fínu sprengiskutlunum. Ef þetta væru bara nokkrir hippar sem tíminn gleymdi, væri þetta kannski allt í lagi. En sannleikurinn er að íslendingar eru að fremja pólitískt sjálfsmorð á alþjóðavettvangi.

Hvers vegna? Er þetta þrjóska? Þjóðremba? Varla getur verið að þessi 38 dýr muni skila svo miklum arði í ríkissjóð að það sé þess virði að sverta ímynd Íslands á alþjóðavettvangi. Ekki sjá þeir fram á hvalveiðar muni skipta meiru máli en ferðaþjónustan? Hvers vegna er þá verið að buna sér út í þetta núna? Af hverju er verið að fórna Íslandi fyrir þennan málsstað? Við vorum orðin heimsborgarar. Hvenær ætla íslendingar að taka ofan lambhúshettuna?

VGA 8.08.2003 

Hvalaskoðunarsamtök Íslands mótmæla fyrirhuguðum veiðum á 50 hrefnum

Ameríkanar eru klikk...

Skemmtilegarnir, Ameríkanar. Að maður skuli hafa virt þessa þjóð. Það hefur sennilega fyrir tíma Gogga Runna.

Annars var það John Lennon sem söng "...first you must learn how to smile as you kill..." Þetta tekst bandaríska hernum svona þrælvel en svo kvarta þeir þegar fólk skemmtir sér með þetta. Þeir segja heiminum stríð á hendur, gera loftárásir, innrásir í tvö lönd og horfa til þess þriðja með slefið lafandi niður á höku. Svo kemur einhver hermaður heim, er auðvitað kolruglaður á því sem hann hefur upplifað og þeir fara í fýlu þegar hann lýsir því sem gerist í stríði. 

Bandaríska varnarmálaráðuneytið fordæmir tónlistarmyndband

Eru Íslandsvinir tímasóun?

Ég var að finna síðu Íslandsvina. Þetta er hópur sem lætur sér annt um náttúru Íslands. Hægt er að ná í lítinn bækling á síðunni þar sem sjónarmiðum þeirra er komið á framfæri. Þau koma með góð rök á móti stóriðju og mæli ég með að allir lesi þetta skjal, hvort sem þeir eru með eða á móti. Sé maður á móti frekari stóriðjuframkvæmdum styrkist mður í þeirri trú við lesturinn. Sé maður meðfylgjandi frekari framkvæmdum ætti maður að geta komið með mótrök. Ef svo er ekki, þá er kannski kominn tími til að hugsa málið.

Ég minntist á tímasóun í titlinum. Að berjast fyrir landi sínu er auðvitað hetjudáð, ekki tímasóun. Að vera annt um náttúru Íslands og jarðar yfirleitt ber vott um þroska. Svoleiðis sé ég það allavega. Þegar stjórnlaus græðgin tekur völd og öllu má fórna fyrir skyndigróðann ber það varla merki um þroska. Við erum að tala um skyndigróða því svo til öllum fyrirtækjum er stjórnað með skammtímasjónarmið í huga. Við verðum að græða í ár, segir frmkvæmdastjórinn, því annars missi ég vinnuna þegar fjárfestarnir pirrast. Það að stóriðja á Íslandi sé fjárfesting í framtíðinni er bull. Þesi fyrirtæki fara um leið og þau geta grætt meira annars staðar.

Hvað um það, tímasóun? Á síðu Íslandsvina er hægt að skrifa undir áskorun þar sem stjórnvöld eru beðin um að hætta frekari stóriðju og fara að einbeita sér að því að byggja upp þjóðina, gera Ísland samkeppnishæft á sviðum sem virkilega skila arði, að sjá til þess að íslendingur framtíðarinnar þurfi ekki endilega að vera verkamaður í verksmiðju. Það er auðvitað gott og gilt að standa að svoleiðis undirskriftasöfnun, en ég hef mínar efasemdir. Þó að 150.000 undirskriftir safnist, mun það skipta einhverju máli? Munu stjórnvöld snúa við blaðinu? Munu þau hætta við áform sem unnið hefur verið að áratugum saman eða verður þetta einfaldlega endurunnið og notað sem skeinibréf?

Standing on a duck...

Það getur verið skondið að þýða af einu tungumáli yfir á annað. Allir kannast við brandara sem hreinlega er ómögulegt að þýða. Þó er hægt að leika sér með tungumál og þegar maður býr erlendis kemur það af sjálfu sér. Hér eru nokkur hugtök sem ég nota á daglegu tali. Þetta ruglar fólk í ríminu til að byrja með en það fyndnasta er að þeir sem þekkja mann fara stundum að nota þetta sjálfir. Hér eru einhver dæmi sem komin eru í almenna notkun í mínum vinahring:
I'm standing on a whistle (þegar étið er of mikið).
Standing on a duck .
Það er meira en ég er að verða of seinn í vinnuna. Ef einhver er að lesa þetta, komið endilega með fleiri dæmi.

Stefnumál Aðfaraflokksins

- Aðfaraflokkurinn mun beyta sér fyrir loftbrú milli Mjóddar og Hlemms. Þetta er gert í því skyni að minnka umferð við Bústaðaveg. Aðrir flokkar hafa talað um göng, en við trúum að loftbrú sé betri hugmynd. Göng eru dýr (ekki skepnur heldur kostnaðarsöm), útsýnið er lélegt og þau sóma sér ekki á fallegum myndum í túristabæklingum eins og loftbrú myndi gera.

 

- Fleiri bílastæði þegar þörf er á. Aðfaraflokkurinn vill ekki að borgin verði eitt stórt bílastæði. Við trúum að borgin eigi að vera græn og falleg, en því er ekki að neita að stundum er þörf á fleiri bílastæðum, svo sem við kirkjur á Sunnudagsmorgnum, bari kvöldið áður (xAð er ekki fylgjandi stútum undir stýri), við kvikmyndahús og tónleikahallir. Lausnin er einföld, bæta við stæðum þar sem þörf er á, þegar þörf er á. Tilraunir hafa verið gerðar erlendis með farstæði, uppblásin bílastæði sem hægt er að setja upp þar sem þörf er á og brjóta svo saman eftir á. Skemmtilegt er einnig að farstæði þessi eru fánleg í mörgum litum og munu þau því án efa setja skemmtilegan svip á bæinn.

 

- Árbæjarsafn út í Viðey. Það vita allir sem óvitlausir eru að núverandi staðsetning Árbæjarsafns er vægast sagt klúðursleg. Útlendingar fara ekki upp í Árbæ. Íslendingar fara ekki einu sinni upp í Árbæ nema þeir nauðsynlega þurfi þess. Ef að safnið á að vera okkur til sóma verður það að vera aðgengilegt og umhverfið verður að vera fallegt. Aðfaraflokkurinn mun beita sér fyrir því að safnið verði flutt út í Viðey. Svo verður byggð loftbrú frá Höfða svo að allir sem vilja geti heimsótt safnið án þess að þurfa bát.

 

- Flugvöll á Sandskeið. Reykjavík á að eiga glæsilegan flugvöll á fallegum stað. Aðfaraflokkurinn er á móti flugvelli í sjó þar sem slíkt er dýrt og bjánalegt. Sandskeið heitir svifflugvöllur rétt utan við borgina. Með smá fjárfestingu er hægt að byggja þar glæsilegan flugvöll steinsnar frá höfuðborginni. Það þarf að byggja við flugstöðina sem fyrir er og kannski malbika flugbrautirnar, en aðstaðan er fyrir hendi og sjálfsagt að nota hana.

 

- Að lokum er Aðfaraflokkurinn að sjálfsögðu fylgjandi fríum leikskólum, grunnskólum, framhaldsskólum og finnst þar að auki að frítt eigi að vera á íslenskar bíómyndir. 

Ríkisstjórnin grátbiður, kjósið VG.

Það er furðuleg ríkisstjórnin sem grátbiður um að vera ekki endurkjörin. Það er bara vonandi að kjósendur heyri ekkann.

Alcoa aftur. Þeir vilja byggja annað álver, og svo annað og svo annað. Umhverfismál eru okkur mikilvæg eins og Kárahnjúkar, Trinidad og Rockdale sanna. Málið er að Alcoa er skítsama um umhverfið. Það eina sem Alcoa vill er rafmagn svo hægt sé að bræða ál. Það vill svo til að íslendingar eru meira en til í að eyðileggja landið fyrir Alcoa. Það er líka eins gott því heimskingjarnir í Trinidad og Tobago virðast ekki vera sama um sitt land (www.NoSmelterTNT.com) og fíflin í San Antonio, Texas eru svo frek að þau krefjast hreins drykkjarvatns (http://texas.sierraclub.org/newsletters/lss/Fall-99/alcoa.html).

Sem betur fer er Kathryn S. Fuller bæði í stjórn Alcoa og WWF og getur því komið í veg fyrir að þær grænmetisætur séu að skipta sér af hlutunum (http://en.wikipedia.org/wiki/Kathryn_S._Fuller). Fyrir utan það að hún og fleira Alcoa fólk er með puttana í Washington og hafa áhrif á bandarísk stjórnmál.

Hvenær ætla íslensk yfirvöld að skilja að þau eru að leika sér með eld? Þetta er fólk sem notfærir sér sakleysi (ignorance, ekki innocence) leiðtoga. Allavega vona ég frekar að íslensk stjórnvöld séu bara svona saklaus eða vitlaus en að þau séu að selja landið fyrir eigin gróða.

Mér sýnist vera ein staða í málinu og það er að kjósa ríkisstjórnarflokkana út, ekki bara á næsta ári heldur strax í næstu viku.

Viljayfirlýsing um álver á Húsavík undirrituð

Allir sammála um Kárahnjúka!

Náttúruverndarsamtök eru búið að tapa. HAHAHAHA!!! Við unnum, grænmetisæturnar töpuðu!

Af hverju þurfa lögfræðingar alltaf að tala eins og smábörn? Sumum er ekki skítsama um landið og reyna að koma í veg fyrir að það sé eyðilagt fyrir stundargróða fárra. Það er erfitt að berjast á móti erlendum risafyrirtækjum með skítnóg af seðlum og fólk í hæstu stöðum innan náttúruverndarsamtaka, sérstaklega þegar vissir stjórnmálamenn eru blindaðir af einhverju (veit ekki hvort það sé heimska, skammsýni eða græðgi svo ég er ekkert að segja um það).

 Sem sagt, málinu er ýtt í gegn þrátt fyrir andstöðu þjóðarinnar sem hefði verið meiri ef spuninn og heilaþvotturinn hefði ekki virkað svona fjandi vel. Svo þegar búið er að vinna og trjáfaðmararnir geta farið heim kemur Friðrik Sophusson með smá salt og sítrónu í sárið, and I quote: Þá líti hann svo á að með þessu séu „samtökin í raun að viðurkenna að virkjunin sé staðreynd sem ekki verði breytt."

 Hvað segir maður við svona? Maður tekur bara undir og segir gott á þig, græni lúser...
 Hvenær getum við eyðilagt meira og byggt Þjórsálver?

Sjónarmið andstæðinga Kárahnjúkavirkjunar lögð í hornstein aflstöðvar